Ze komen regelmatig langs in mijn tijdlijn. Van die berichten die ongeveer zo gaan: “Na lang wikken en wegen heb ik eindelijk de stap gezet: ik word ondernemer! Ik dank mijn collega’s bij XXX voor de prettige samenwerking. Vanaf nu ben ik beschikbaar voor nieuwe avonturen!”

Ook ik heb die stap eens gezet. Ik zat niet lekker bij mijn eerste baas, en besloot om dan maar voor mezelf te beginnen. Beetje optimistisch, zo zonder noemenswaardig netwerk, maar het aantal banen voor industrieel productontwerpers en creatief facilitators is hier in Zeeland nogal beperkt, dus erg veel alternatieven waren er niet. Ik had de ruimte, was geen kostwinner van een groot gezin, dus niets hield me tegen om het te proberen.

Ik heb het echt een kans gegeven, maar toen ik een tijdelijke baan kreeg knapte ik daar zo van op dat ik de stap heb gezet: ik ben geen ondernemer meer! Ter lering en vermaak mijn overwegingen.

Ik houd van inhoudelijk werk

Waar ik mijn energie uit haal is de inhoud van het werk. Niet uit dingen als het binnenhalen van opdrachten, onderhandelen, netwerken, slim investeren enzovoorts. Dus is het voor mij superfijn om dáár geen tijd in te steken. (Netwerken wel natuurlijk, maar dan meer inhoudelijk.)

Bloggen vind ik superleuk. Contacten onderhouden met mensen waar ik een klik mee heb ook. Maar omzetbelastingaangifte doen, en überhaupt belastingaangifte als ondernemer, netwerken met mensen die alleen uit zijn op contacten die wat opleveren, de aansprakelijkheidsverzekering: er komt een hoop kijken bij ondernemen waar ik niet direct energie van krijg. Gelukkig is dat voor iedereen verschillend, en als de zaken goed lopen kun je heel veel uitbesteden. Maar je houdt het langer vol als je het spelletje echt leuk vindt, en ik vind dat deel van het ondernemen gewoon niet zo leuk.

Als ondernemer moet je commercieel denken

Wat ik erg lastig vond als ondernemer was het hele commerciële stuk. (Ook privé trouwens: toen ik vermoedde dat de man die mijn bakfiets kwam kopen zou gaan onderhandelen heb ik mijn man op hem af gestuurd. Die keurig mijn minimumprijs binnenhaalde.)

Sorry, mensen die ik onaangenaam heb verrast met een te grote factuur. Echt, dacht ik dat ik het doorhad… Mijn tarief is reëel voor grotere bedrijven, maar voor zelfstandigen was ik gewoon te duur.

Maar ook: sorry aan mezelf, voor die “bijna gratis diensten die wel veel exposure zouden opleveren”. Zie ook #tegendebakker en 1 Mei: zzp tarief uitgelegd. Ja ik vind mijn werk leuk, maar de mensen die mij voor bijna niets hebben ingeschakeld werken zelf ook niet gratis, toch? Ik heb het geprobeerd hoor, maar van gratis werken komen echt geen betaalde klussen. (OK, nuancering: vrijwilligerswerk voor goede doelen kan helpen met het opbouwen van een netwerk en bovendien help je een goed doel dat nou eenmaal zijn geld aan zijn doel wil besteden. Dus zolang je je daar goed bij voelt: lekker doen.)

Ondernemen kost geld

In een dik jaar werken voor een baas heeft mijn bedrijf me meer dan €200 gekost, plus wat uren voor de administratie. Zonder dat ik er iets mee heb gedaan. € 120,- daarvan zat in de aansprakelijkheidsverzekering, het enige dat je echt nodig hebt als ondernemer, de rest is bankrekening (€ 72) en websites. Ook als je nauwelijks omzet draait (geld uitgeven is ook omzet!) maak je dus kosten en kost het tijd om een bedrijf te hebben. En aangezien het starten van een bedrijf echt zó gebeurd is bespaar ik me die kosten en moeite voortaan. Mocht ik toch een bedrijf nodig hebben dan is dat zo weer opgericht.

Opleiding en ontwikkeling

Cursussen, opleidingen en trainingen zijn dúúr. Waarmee je als ondernemer in een vicieuze cirkel stapt. De ene optie is: je verdient geld, kunt investeren, ontwikkelt je, verdient meer geld. Maar er zijn nog twee andere opties: je verdient geld, maar hebt het te druk om tijd te steken in opleidingen, dus dat doe je niet, totdat je ingehaald wordt door anderen die dat wel hebben gedaan. Of: je verdient geld maar niet zo veel, dus opleidingen schieten er bij in, waardoor je achterop raakt. Wel een dingetje dus. Ik heb zelf wel mooie cursussen kunnen doen, maar had er nog wel veel meer willen volgen!

Pensioen en arbeidsongeschiktheid

Ook al zo’n kostenpost. Bij mij ging dat zo: ik bouwde een buffer op, die weer leegliep als ik weinig werk had. Maar voor mijn pensioen heb ik alleen een echtgenoot 😉 Nu ik een baas heb ben ik zo blij dat dat stuk geregeld is! Ik ben niet van plan ooit arbeidsongeschikt te raken en vind mijn werk erg leuk dus voorlopig wil ik doorgaan tot ik er bij neerval, maar mocht dat ooit veranderen dan is het fijn dat daar een potje voor is, toch?

Als je voor jezelf begint: doe niet te luchtig over arbeidsongeschiktheid en pensioen. Dat eerste jaar zonder kunnen er zomaar tien worden!

Er zijn leuke bazen

Belangrijke reden om te stoppen was het werken voor een baas. Die baas zelf was OK, maar ik zat een beetje klem tussen twee organisaties, met een meneer die niet mijn baas was maar wel het project war ik aan werkte aanstuurde en echt vervelend tegen me deed. Achteraf een gevalletje pesten op het werk, maar wist ik veel! Ik heb ontdekt dat er leuke bazen zijn, èn welk soort baas bij mij past en welke niet. En dat helpt: geef mij genoeg ruimte en dan heb je veel aan mij, controleer alles wat ik doe en er komt niets meer uit mijn handen. Dus ondernemen was achteraf gezien niet de beste oplossing voor het bazenprobleem, bij mij.

Kanttekening: een flexcontract is ook niet alles

Ik ben heel blij dat ik mijn tijd nu alleen maar hoef te besteden aan het werk zelf. Dat als ik iets wil printen, dat er dan een printer is waar gewoon papier en inkt in zitten. En collega’s, ook heel erg fijn, hoewel je natuurlijk als ondernemer ook in een ondernemersbroedplaats kan gaan zitten.

Maar: tijdelijke contracten zijn ook niet alles. Met een tijdelijk contract heb je natuurlijk al wat voordelen van het hebben van een baan, zoals die collega’s en die printer. Maar de onzekerheid blijft: ik heb net als toen ik ondernemer was nog geen idee wat ik na december ga doen. En in mensen met tijdelijke contracten wordt minder geïnvesteerd dan in de mensen met een vast contract. Dus wat dat betreft ben ik nog niet over de streep. Er is een harde scheidslijn tussen de mensen met een vast contract en de mensen zonder, en dat is jammer. Want hoe langer je in de groep zonder vast contract rondhangt, hoe groter de afstand tot de mensen met een vast contract qua inkomen, zekerheid, opleiding en carrière. Ik heb dikke mazzel gehad, maar an de onderkant van de arbeidsmarkt is dat moeilijker: als je seizoensbaantjes hebt en losse uitzendcontracten dan is het enorm lastig om ooit nog aan te haken.