Sorry, ik sloeg een weekje over. Ik ben ziek. Iets onschuldigs gelukkig, maar wel irritant en vermoeiend. Maar goed, daardoor is mijn verhaal iets minder actueel, want het gaat over protest: klimaatmarsen en docentenstakingen. En wat die gemeen hebben.
Scholieren die spijbelen voor het klimaat
Kijk, het is natuurlijk een beetje gek, dat je afziet van je recht op onderwijs om een punt te maken. Scholieren staken dan ook niet, ze spijbelen. Vaak met goedkeuring van de school en ouders. Maar zolang ze dat zelf willen, denk ik dat het goed en belangrijk is. Natuurlijk is het nodig dat ze gehoord worden door de mensen die het voor het zeggen hebben (iedereen die wél mag stemmen bijvoorbeeld). Maar daarnaast is het enorm krachtig om als scholier te merken dat je niet de enige “klimaatgekkie” bent. Want ze waren er altijd al hoor, scholieren die milieu en klimaat belangrijk vinden, alleen zag je ze nauwelijks. En nu wel. Kijk, ik ben zo’n volwassene die zich druk maakt over wat voor wereld ik doorgeef aan de volgende generatie, wel zo tof dat die volgende generatie even laat weten dat ook nodig te vinden. Jongens en meiden: zet ‘m op!
Grote mensen protest: klimaatmarsen
Er was een grote, er waren nog wat kleinere, en allemaal waren ze vol enthousiaste mensen die voelden dat ze samen konden zorgen dat ze werden gehoord. Heb je weleens geprotesteerd? Het is even wennen, maar het is fantastisch om mee te maken, dat samen-voor-de-goede-zaak gevoel. Wel vreedzaam hè, met slogans met humor, en liedjes, en verkleedpartijen, en een ordedienst die zich verveelt. Ook voor volwassenen, die steeds moeten uitleggen waarom ze, pakweg, vegetarisch eten, niet vliegen of toch écht geen tasje hoeven is het tof om met gelijkgestemden te zijn. En het zijn niet alleen de geitenwollensokkentypes die zich inzetten voor het klimaat tussen het aura-readen en handopleggen door, dat merk je goed bij zo’n bijeenkomst. Best wel fijn als nuchtere import-Zeeuwse.
Docentenstaking: omdat er zoveel is waar we niet aan toe komen
Op de dag van de docentenstaking was ik thuis. Het was niet mijn werkdag, dat staakt lastig, bovendien staakten ze op de school van mijn kinderen ook, en was ik ziek. Had ik anders wel gestaakt? Weet je wat ik had willen doen? Ik had voor mijn studenten dingen willen doen waar ik niet of nauwelijks aan toe kom. Ze leren hoe je een tentamen aanpakt, bijvoorbeeld. (Daar heb ik nu dan maar een documentje van gemaakt, De beste strategie om een tentamen te halen, alsjeblieft!)
Ik werk in het HBO en ik verdien een prima salaris. Dus daar hoor je mij niet over. Eerder over het salaris van de leerkrachten op de basisschool, die heus niet minder verantwoordelijkheid hebben maar wel veel minder verdienen. Maar wat ik wel ervaar, en wat elke docent ervaart, op alle niveaus, is dat de werkdruk hoog is. Iedereen lost dat verschillend op: de één kiest er uit zelfbescherming voor zich exact te houden aan het aantal uren dat er voor een taak staat, anderen werken meer dan waar ze voor betaald krijgen, en hebben dan nog steeds het gevoel tekort te schieten. Deels is dat uit perfectionisme, of beroepseer, zo je wilt. Maar niet alleen dat.
Uren tekort
Het is ook een kwestie van optellen: uren worden berekend aan de hand van studentenaantallen en van “business as usual”. Kleine opleidingen hebben het dus lastiger dan grote. En business as usual, alles gaat zoals het moet gaan, bestaat niet: onderwijs is steeds in beweging. Van buitenaf, omdat de overheid bijvoorbeeld nieuwe eisen stelt, maar ook van binnenuit, omdat opleidingen met maatschappelijke veranderingen mee willen gaan, en onderwijsinstellingen regelmatig het roer omgooien. Ook studenten die extra aandacht nodig hebben, omdat het thuis niet goed gaat, omdat ze twijfelen over hun studie of het niet zien zitten, of die vertraging hebben opgelopen, die passen niet in dat plaatje. Maar die kosten wel relatief veel tijd. En dat doen we met liefde hè, maar dáár voorziet de urenberekening niet in, in liefdewerk.
Protest voor zachte waarden
Wat de klimaatdemo’s en de docentenstaking gemeen hebben, is dat ze niet primair om harde zaken gaan, maar om kwaliteit: hoe willen wij nu en in de toekomst leven? Hoe willen we lesgeven, of hoe willen we dat onze kinderen en jongeren les krijgen? Ja, geld speelt een rol. En ondanks dat het papierwerk soms de spuigaten uitloopt: iets van harde doelstellingen is nodig. Net als concrete afspraken. Maar de basis is: we vinden het belangrijk om onze verantwoordelijkheid te nemen voor wat we doen. En dat lijkt me een gezonde instelling.