Creatief lesgeven, deel 2

Vorige week schreef ik over accelerated learning, coöperatieve leerstrategieën en flipping the classroom. In deel 2 van dit tweeluik over creatief lesgeven: beurtstokjes en wisbordjes, werkvormeninspiratie opdoen in andere vakgebieden en een lijstje van sites bomvol bruikbaars. Kortom: veel inspiratie voor een nieuwe vorm voor je les, training of workshop.

Tip 4: Beurtstokjes en wisbordjes

Slimme materialen maken het werk makkelijker. En slim hoeft niet zozeer technologisch geavanceerd te zijn. Hoewel dat natuurlijk ook kan, er zijn bijvoorbeeld apps om studenten te laten stemmen of om hun antwoorden te verzamelen.

Een paar kleine handigheidjes beschrijf ik hier. Als je ze opzoekt op internet kom je vanzelf weer nieuwe slimmigheden tegen!

Beurtstokjes

Het idee: De leerkracht heeft een bakje. In dat bakje staan ijsstokjes met de namen van de leerlingen. Wil hij een leerling de beurt geven, dan pakt hij blind een stokje uit het bakje. Daarna legt hij dat stokje opzij.

Wat doet het? Dit hulpmiddel zorgt dat leerlingen allemaal even vaak aan de beurt komen. En niet alleen als ze hun vinger opsteken, het houdt ze dus ook meer bij de les.

Waarom? Onbewust verdeelt een leerkracht zijn aandacht niet helemaal eerlijk. En: iemand die geen antwoord wil geven, weet het misschien wel. Of weet het niet: en ook dat is interessant voor de leerkracht om te weten.

Wisbordjes

Lei met krijtje, copyright foto: Oliver GruenerHet idee: Elke leerling heeft een uitwisbaar bordje en een uitwisbare stift. Als de leerkracht een vraag stelt, schrijven ze ieder hun antwoord op het bordje en houden het omhoog.

Wat doet het? Door de bordjes kan de leerkracht zien hoeveel leerlingen het goede antwoord geven, en ook welke fouten er gemaakt worden. Daardoor weet zij of de stof “er in”zit of nog niet, en kan zij de uitleg daar op aanpassen. Ook kunnen hiermee alle leerlingen tegelijk antwoord geven.

Waarom? Leerkrachten weten meestal niet hoe goed de uitleg aankomt. Daardoor besteden ze misschien teveel tijd aan iets dat de leerlingen al snappen, en te weinig aan iets dat ze lastig vinden. Daarnaast zijn niet alle leerlingen even betrokken bij de les.

Tip 5: Werkvormen voor je les, waar haal je inspiratie

Voor werkvormen kun je terecht in vele hoeken van de bibliotheek en het internet. Dus kijk eens buiten je eigen vakgebied. Zoek bijvoorbeeld bij:

  • jeugdwerk
  • professionele trainingen
  • het onderwijs
  • sporttrainingen (Positive Coaching: Building Character and Self-esteem Through Sports door Jim Thompson wordt aangeraden door de basketballcoach hier in huis)
  • creativiteitstechnieken
  • teamcoaching, teambuilding
  • spellen: bordspellen, kaartspellen, quizzen

Bruikbare zoektermen zijn bijvoorbeeld: werkvorm, methode, coöperatief leren/coöperatieve werkvormen, onderzoekend leren, ontwerpend leren, 21e eeuwse vaardigheden (21st century skills).

Je zult wat je vindt natuurlijk moeten aanpassen aan je eigen doel, maar dat moet je waarschijnlijk ook als je alleen in je eigen hoekje zoekt. Mijn ervaring is dat het voorbereiden in eerste instantie meer werk kost dan even een Powerpoint in elkaar zetten, maar dat is het waard. De trainingsgroep, studenten of leerlingen leren beter en sneller, en voor hen en voor de docent/trainer/leraar is het leuker. En gaandeweg word je er beter in en gaat het sneller.

Tip 6: Sites met werkvormen voor een creatieve(re) les

Naast je eigen vondsten kun je gebruik maken van alle handige sites vol werkvormen voor een les, training of workshop. Hier een paar mooie:

Leuke achtergrondartikelen over de veranderingen in het onderwijs, van Trouw of dit stuk uit de Volkskrant  (voor het Volkskrantstuk moet je inloggen, sorry)

En dat zijn dan alleen nog maar de websites… Eerder beschreef ik al een aantal boeken en sites voor creativiteitstechnieken, ook dáár kun je weer inspiratie vinden: Methodes kiezen uit een boek of site.

Ik wens je veel leerresultaten!